Διεθνή Σεμινάρια Φερβολιτέ (Α’ Μέρος) 20 – 22.10.2025

Με ιδιαίτερη επιτυχία και μεγάλη συμμετοχή ολοκληρώθηκε το Α΄ Μέρος των Διεθνών Σεμιναρίων Φερβολιτέ, που διοργάνωσε ο Δήμος Καραβά στο Οίκημα του Πολιτιστικού Ιδρύματος Καραβιωτών στον Στρόβολο, με χορηγό το Τμήμα Σύγχρονου Πολιτισμού του Υφυπουργείου Πολιτισμού. Τα σεμινάρια, τα οποία διήρκεσαν από τις 20 έως τις 22 Οκτωβρίου 2025, είχαν ως στόχο την εκπαίδευση τεχνιτριών στη διδασκαλία της τέχνης του φερβολιτέ, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη διατήρηση και προβολή μιας σπάνιας πολιτιστικής παράδοσης που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητας του Καραβά.

Η δαντέλα φερβολιτέ, γνωστή για την ιδιαίτερη λεπτότητα και την ακριβή συμμετρία της, δημιουργείται με το χέρι χρησιμοποιώντας μια μικρή σαΐτα πάνω στην οποία τυλίγεται κλωστή που σχηματίζει διαδοχικούς κόμπους και θηλιές. Η τεχνική αυτή, που πέρασε από γενιά σε γενιά στις γυναίκες του Καραβά, αποτελεί σύμβολο δεξιοτεχνίας, υπομονής και αισθητικής αρτιότητας, ενώ από το 2016 περιλαμβάνεται στον Εθνικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Την πρώτη ημέρα των σεμιναρίων, ο Δήμαρχος Καραβά, Δρ Νίκος Χατζηστεφάνου, καλωσόρισε τις συμμετέχουσες και τόνισε τη σημασία της διαφύλαξης της τέχνης του φερβολιτέ ως φορέα μνήμης και ταυτότητας για τον Καραβά. Ακολούθησε διάλεξη από την Καλλιόπη Χαρμαντά Πρωτοπαπά, φιλόλογο και ερευνήτρια, σχετικά με την ιστορική διαδρομή και την πολιτιστική αξία του φερβολιτέ. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν εργαστήρια και επιδείξεις τεχνικών από τις δασκάλες Βασιλική Καλοκαιρινού από τα Κύθηρα και Anne Marie Naudin από τη Γαλλία, με τη μετάφραση του Καραβιώτη Χρίστου Κκελογρηγόρη. Η ημέρα ολοκληρώθηκε μέσα σε κλίμα δημιουργικότητας και συγκίνησης, καθώς αναδείχθηκε η βαθιά σχέση των Καραβιώτισσων με την τέχνη που άκμασε στον τόπο τους, αφενός, και η σύνδεση της με τις χώρες της Ευρώπης, αφετέρου.

Τη δεύτερη ημέρα, η Διευθύντρια της Υπηρεσίας Κυπριακής Χειροτεχνίας, Μαρία Αναξαγόρου, παρουσίασε διάλεξη με θέμα τη σημασία της λαϊκής τέχνης και την ανάγκη προστασίας της αυθεντικότητας των παραδοσιακών τεχνών στη σύγχρονη εποχή. Ακολούθησαν παρουσιάσεις και πρακτικά εργαστήρια από τις Μαρούλα Μανώλη Γεωργιάδου, από τον Καραβά, τη Μαρία Πρινέα από τα Κύθηρα και την Pascale Provost από τη Γαλλία, οι οποίες μοιράστηκαν με τις συμμετέχουσες εμπειρίες, τεχνικές και σύγχρονες προσεγγίσεις του φερβολιτέ, συνδέοντας την παράδοση με τις αισθητικές τάσεις του σήμερα. Η ανταλλαγή γνώσεων και η διαπολιτισμική συνεργασία έδωσαν ξεχωριστό χαρακτήρα στη δεύτερη ημέρα, ενισχύοντας το αίσθημα κοινής Ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς ανάμεσα στις συμμετέχουσες.

Η τρίτη και τελευταία ημέρα ήταν αφιερωμένη στην παρουσίαση προχωρημένων τεχνικών και στην πρακτική εξάσκηση των συμμετεχουσών. Τα εργαστήρια καθοδήγησαν οι Anne Marie Naudin και Pascale Provost από τη Γαλλία, καθώς και η Καραβιώτισσα Καλλισθένη Κοσιάρη Λουκά, η οποία μίλησε συγκινητικά για τον βαθύ δεσμό του φερβολιτέ με τον κατεχόμενο Καραβά. Παρουσίασε επίσης δύο μαθήτριές της, την Αντρούλα Κοζάκου και τη Στέλλα Λυσάνδρου, που συνεχίζουν με αγάπη και αφοσίωση την παράδοση των Καραβιώτισσων κεντητριών και έχουν εξελιχθεί σε άριστες εκπαιδεύτριες της τέχνης του φερβολιτέ.

Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών, πραγματοποιήθηκε τελετή απονομής Πιστοποιητικών Παρακολούθησης από τον Δήμαρχο Καραβά, Δρ Νίκο Χατζηστεφάνου, στις κυρίες που συμμετείχαν στα σεμιναρίων. Ο Δήμαρχος εξέφρασε θερμές ευχαριστίες προς τις εκπαιδεύτριες, το προσωπικό του Δήμου και όλους όσοι συνέβαλαν στην επιτυχή διοργάνωση, επισημαίνοντας τη σημασία της συλλογικής προσπάθειας για τη διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Ιδιαίτερη μνεία αξίζει στο Τμήμα Σύγχρονου Πολιτισμού του Υφυπουργείου Πολιτισμού, το οποίο στήριξε με συνέπεια και ευαισθησία τη διοργάνωση των σεμιναρίων. Η συμβολή του υπήρξε καθοριστική στην προώθηση δράσεων που αναδεικνύουν τη σύνδεση της παράδοσης με τη σύγχρονη δημιουργία και ενισχύουν την πολιτιστική ταυτότητα της Κύπρου.

Ο φερβολιτές δεν αποτελεί απλώς μια καλλιτεχνική τεχνική, αλλά ένα ζωντανό σύμβολο πίστης και προσήλωσης στον τόπο. Μέσα από τα νήματα και τις θηλιές της δαντέλας, οι Καραβιώτισσες κρατούν άσβεστη τη μνήμη και την ελπίδα για επιστροφή στην ελεύθερη πατρίδα.

Το Β΄ Μέρος των Διεθνών Σεμιναρίων Φερβολιτέ, που θα περιλαμβάνει έκθεση έργων, επιδείξεις και ανοικτά εργαστήρια, θα πραγματοποιηθεί στις 17 και 18 Δεκεμβρίου 2025.